Taraflar arasında kurulmuş olan iş sözleşmelerinin bildirimsiz olarak feshine imkân tanıyan haklı sebeplerin oluşması halinde, iş sözleşmesinin kendiliğinden sona ermesi mümkün olmayacağı için iş sözleşmesini fesih etme hakkı kazanmış taraf bu hakkını kullanarak sözleşmeyi sona erdirmelidir. Sözleşmenin feshi bildirimsiz bir şekilde gerçekleştirilecektir. İlgili feshin bildirimsiz olarak gerçekleştirilmesinin sebebi; gerçekleştirilecek bildirimin iş sözleşmesini anında sona erdirecek olmasıdır. İşverenin iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz feshi işlemi; belirli sebeplerden ötürü sözleşmenin derhal sona erdirilmesini sağlar. Bazı haklı nedenlerden ötürü sözleşmenin sürdürülmesinin mümkün olmayacağı durumlarda haklı tarafın sözleşmeden kurtulmasına imkân sağlayacaktır.

Belirli ya da belirsiz süreli yapılmış iş sözleşmelerinde belirli bazı nedenlerin gerçekleşmesi halinde işveren tarafından bildirimsiz olarak fesih edilebilir. İş sözleşmesinin feshini gerektiren durumlar ve haklar İş Yasası’nda işçi ve işveren ayrı ayrı ele alınarak hazırlanmıştır. Büromuzun deneyimli avukatları arasında yer alan Avukat Yetkin Atik; işverenler tarafından haklı nedenler oluşması halinde sözleşmelerin fesih işleminin gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtirken bu durumlar hakkında şu detayları bizlerle paylaşıyor;

İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Bildirimsiz (Derhal) Fesih Nedenleri

İşverenin iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz feshi için gereken bazı şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar “Sağlık Nedenleri”, “Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık”, “Zorlayıcı Nedenler” ve “İşçinin Gözaltına Alınması ya da Tutuklanması” gibi alt başlıklar halinde incelenmektedir.

1. Sağlık Nedenleri

1. İşçinin Kusurlu Davranışı Sonucunda Hastalanması veya Sakatlanması

İşçi bireysel hatası, düzen içerisinde olmayan yaşantısı ya da içkiye olan düşkünlüğü sonucunda doğacak bir hastalık veya sakatlık halinde art arda 3 iş günü ya da bir ay içerisinde 5 iş gününü aşan devamsızlığı sebebiyle işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz feshi mümkündür. (Bir aylık süre takvim ayı olarak hesaplanmamaktadır. İşçinin işe gelmediği son günden geriye dönük bir aylık süre olarak ele alınmaktadır.)

2. İşçinin Tedavisi Mümkün Olmayan Hastalığa Yakalanması

İşçinin tedavi edilmesi mümkün olmayacak bir hastalığa yakalanması ve bu hastalığının işyerinde çalışmasına mâni olması ve işyerinde çalışmasının sakıncalı olması sağlık kurulunca belirlenmesi halinde işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshi mümkündür.

3. İşçinin Kusuru Bulunmaksızın Hastalık veya Kazaya Uğraması, Gebelik ve Doğum Sebebiyle Devamsızlıkta Bulunması

İşçinin kusuru bulunmaksızın hastalık, kaza, doğum ve gebelik gibi sebeplerden kaynaklı işe devamsızlığı olması halinde, iş sözleşmesinin işveren tarafından bildirimsiz olarak fesih edilebilmesi için işçinin işyerinde çalışma süresine (kıdemi) bağlı olarak belirlenen ve İş Yasası’nın 17. maddesinde düzenlenmiş olan bildirim süreleri altı haftayı aşan devamsızlık yapılmış olması koşulu yer almaktadır.

İlgili 6 haftalık süre, doğum ve gebelik halinde doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplamda 16 haftalık sürenin bitimi itibariyle hesaplanmalıdır.

2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık

1. İşçinin İşvereni Yanıltması

İş Sözleşmesi yapıldığı esnada bu sözleşmenin gereksinimlerini sağlayabilmek adına gerekli vasıf veya şartların kendisinde bulunduğunu ileri sürmesi ya da gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler belirterek işçinin işvereni yanıltması halinde işveren ilgili iş sözleşmesini haklı nedenlerden ötürü bildirimsiz olarak fesih edebilir.

2. İşçinin Namus ve Şerefe Dokunacak Davranışlar Sergilemesi & Bulunması

İşçi, işveren ya da aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi ya da davranışlarda bulunması, işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı aslı bulunmayan ihbar ve isnatlarda bulunması halinde işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz feshi gerçekleştirme hakkı vardır.

3. İşçinin Bir Diğer İşçiye Cinsel Tacizde Bulunması

İşçi, işyerinde bulunan herhangi bir işçiye cinsel tacizde bulunması halinde işveren ile ilgili işçi arasında gerçekleştirilmiş olan iş sözleşmesi işveren tarafından bildirimsiz olarak derhal feshedilebilir.

4. İşçinin Sataşmada Bulunması

İşçi, işveren ya da onun aile üyelerinden birine veya işverenin diğer işçilerine sataşması halinde işverenin iş sözleşmesini derhal fesih etme hakkı bulunmaktadır.

5. İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Davranışlarda Bulunması

İşçi, işverenin güvenini kötüye kullanarak hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını açıklamak, işveren veya işyeri hakkında asılsız şikâyet ya da ihbarlarda bulunmak, hasta olmadığı halde viziteye çıkmak, izin almaksızın iş veya işyerini terk etmek, tepki göstermek amacıyla işi yavaşlatmak başta olmak üzere doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar sergilemek işverene iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz fesih hakkı tanımaktadır.

6. İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi

İşçinin, işyerinde yedi günü aşan hapis cezası alması ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi halinde işverenin iş sözleşmesini bildirimsiz feshetme hakkı bulunmaktadır.

7. İşçinin İşe Devamsızlıkta Bulunması

İşçi, işyerinden izin almaksızın ya da haklı bir nedene dayanmaksızın art arda 2 iş günü ya da bir ay içerisinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü ya da bir ay içerisinde toplamda 3 iş günü işine devam etmediği durumlarda işverenin iş sözleşmesini bildirimsiz olarak fesih etme hakkı doğmaktadır.

İşçinin işe devamsızlığı konusunda sunmuş olduğu nedenlerin hangilerinin haklı sebepler sayılacağı konusunda önceden belirlenmiş kesin ve objektif durumlar bulunmamakla birlikte; işçi ilgili devamsızlığı akrabalarından birisinin vefat etmesi, dini görevini yerine getirmesi, tanıklık görevi, seçime katılma, eşinin doğum yapması, eşin veyahut çocuğunun hastalanması gibi haklı nedenlerden dolayı işe gelmemesi ve işçi bu durumu işverenine bildirmiş olması durumunda işverenin iş sözleşmesini fesih etmesi için herhangi bir haklı neden oluşmayacaktır.

8. İşçinin Görevini Yerine Getirmeme Konusunda Israrcı Olması

İşçinin yapmakla görevli olduğu ödevlerini kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi halinde işveren iş sözleşmesini bildirimsiz olarak fesih etme hakkına sahip olmaktadır.

9. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya İşverene Zarar Vermesi

İşçinin kendi isteği ya da işini ihmal etmesi sebebiyle iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı ya da malı olmamasına rağmen işyerinin kullanımında bulunun makine, tesisat veya diğer eşya ve maddeleri kendi ücretinin otuz günlük tutarı karşılığında ödeyemeyeceği bir hasar ya da kayba uğratması halinde işveren iş sözleşmesini bildirimsiz olarak feshetme hakkına sahip olacaktır.

3. Zorlayıcı Nedenler

İşçinin işyerinde 1 haftayı aşkın bir süre çalışmasına mâni olan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması halinde işveren iş sözleşmesini bildirimsiz olarak feshetme hakkına sahip olacaktır.

4. İşçinin Gözaltına Alınması ya da Tutuklanması

İşçinin göz altına alınması ya da tutuklanması sebebiyle işe devamsızlığının İş Yasası’nın 17. maddesinde düzenlendiği üzere bildirim süresini aşması halinde işverenin iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz feshi mümkündür.

İşverenin iş sözleşmesini haklı nedenle bildirimsiz feshi hakkında merak ettiğiniz her şeyi sormak ve danışmanlık, avukatlık hizmeti almak için Avukat Yetkin Atik ve büromuzla irtibata geçebilirsiniz.